Miejsce spotkań ludzi tworzących nowoczesną samorządność w Polsce

Poniedziałek, 9 lutego 2026

09:00 – 09:15 – Otwarcie konferencji

Uroczyste powitanie uczestników przez Burmistrza Miasta i Gminy Serock Artura Borkowskiego i współorganizatorów.

09:15 – 10:45 – Panel plenarny: Cyfryzacja i cyberbezpieczeństwo w samorządzie

Cyfrowa transformacja urzędów i usług publicznych staje się faktem, ale wraz z nią rosną zagrożenia cybernetyczne. Paneliści – doświadczeni samorządowcy oraz eksperci ds. IT – omówią, jak usprawnić e-administrację (np. usługi online dla mieszkańców) przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa danych. Poruszone zostaną m.in. kwestie ataków hakerskich na infrastrukturę komunalną (np. wodociągi, które notują już nawet kilka tysięcy prób ataków dziennie) oraz roli nowych programów rządowych wspierających cyberbezpieczeństwo JST (takich jak „Cyberbezpieczny Samorząd”. Panel będzie okazją do wymiany dobrych praktyk w zakresie ochrony systemów IT oraz podnoszenia świadomości pracowników samorządowych i mieszkańców.

10:45 – 11:00 – Przerwa kawowa

10:45 – 12:00 – Panel plenarny: Finanse JST – wyzwania, perspektywy i innowacje w zarządzaniu budżetem

Stabilne finanse to podstawa działania samorządów. W tej dyskusji włodarze oraz skarbnicy samorządów będą dyskutować o aktualnej sytuacji finansowej JST i sposobach radzenia sobie z bieżącymi wyzwaniami. Omówione zostaną skutki niedawnych zmian prawnych i podatkowych dla budżetów lokalnych – np. ubytki dochodów samorządów oraz mechanizmy częściowej rekompensaty tych strat przez nowe subwencje. Prelegenci przedstawią strategie zwiększania dochodów własnych (np. poprzez lepszą ściągalność opłat lokalnych, inwestycje komunalne) i optymalizacji wydatków. Dyskutowane będą również innowacyjne formy finansowania rozwoju – od emisji obligacji komunalnych po partnerstwo publiczno-prywatne. Nie zabraknie przykładów dobrych praktyk, ale też omówienia barier prawnych i organizacyjnych, z którymi samorządy muszą się mierzyć w obszarze finansów.

12:30 – 13:30 – Przerwa na lunch

13:30 – 14:45 – Panele równoległe (ścieżki tematyczne), blok I:

Ścieżka A:
Partnerstwa z biznesem: jak skutecznie współpracować z sektorem prywatnym?
Panel odbędzie się w formie otwartej dyskusji samorządowców i przedstawicieli firm, którzy przeanalizują sposoby angażowania biznesu w rozwój lokalny. Omówione zostaną zagadnienia dotyczące przyciągania inwestorów do gminy, tworzenia stref ekonomicznych, wspierania lokalnych przedsiębiorców oraz realizacji inwestycji w formule PPP. Paneliści podzielą się doświadczeniami udanych kooperacji z przedsiębiorcami przy projektach infrastrukturalnych, kulturalnych czy edukacyjnych. Poruszone zostaną także trudności – np. złożone procedury PPP
i wciąż niewielka liczba takich projektów w Polsce. Dyskusja wskaże możliwe kierunki przełamywania obaw i barier we współpracy samorządów z biznesem, aby wykorzystać potencjał prywatnego kapitału i know-how dla dobra mieszkańców.

Ścieżka B:
Rewitalizacja i mieszkalnictwo: odnowa przestrzeni miejskiej i rozwój zasobów mieszkaniowych.
Dyskusja skupi się na działaniach samorządów mających na celu ożywianie zaniedbanych przestrzeni oraz zapewnianie mieszkańcom godnych warunków mieszkaniowych. Prelegenci (w tym prezydenci miast realizujących programy rewitalizacyjne oraz przedstawiciele instytucji zajmujących się polityką mieszkaniową) przedstawią studia przypadków udanej rewitalizacji zdegradowanych dzielnic – od modernizacji infrastruktury technicznej po animowanie lokalnej społeczności. Omówione zostaną źródła finansowania tych działań (m.in. fundusze unijne, rządowe programy wsparcia remontów i budowy mieszkań komunalnych) oraz narzędzia planistyczne, takie jak Gminne Programy Rewitalizacji. W części dotyczącej mieszkalnictwa paneliści poruszą kwestie rozwoju budownictwa społecznego i komunalnego, partnerstwa z deweloperami przy inwestycjach związanych z budową przystępnych cenowo mieszkań, wyzwań związanych z ustawą o rewitalizacji i planowanymi reformami polityki mieszkaniowej. Całość dyskusji skoncentruje się na ukazaniu, jak kompleksowe podejście (łączące aspekty urbanistyczne, społeczne i gospodarcze) może tchnąć nowa energię w miasta
i miasteczka, jednocześnie zaspokajając potrzeby mieszkaniowe mieszkańców.

14:45 – 15:00 – Przerwa kawowa.

15:00 – 16:15 – Panele równoległe (ścieżki tematyczne), blok II:

Ścieżka A:
Infrastruktura sportowa w JST: inwestycje dla zdrowia, rekreacji i integracji społecznej.
W tej sesji włodarze samorządów i dyrektorzy jednostek sportowych omówią rozwój lokalnej infrastruktury sportowej – od budowy i modernizacji boisk
i hal gimnastycznych po budowę basenów i stadionów. Panel skupia się na kwestii możliwości samorządów dla efektywnego planowania i finansowania obiektów sportowo-rekreacyjnych służących mieszkańcom. Omówione zostaną programy rządowe i unijne wspierające realizację inwestycji sportowych i rekreacyjnych, jak również możliwości współpracy z klubami sportowymi czy sponsorami prywatnymi. Paneliści podzielą się doświadczeniami z realizacji projektów typu „Orlik”
i kolejnych inicjatyw popularyzujących aktywność fizyczną. Ważnym wątkiem będzie kwestia utrzymania już istniejących obiektów oraz ich maksymalne wykorzystanie – tak, by służyły różnym grupom (dzieciom, młodzieży, seniorom) i integrowały lokalną społeczność. Dyskutanci zwrócą także uwagę na standardy nowoczesnej infrastruktury (np. obiekty przyjazne osobom z niepełnosprawnościami) oraz na organizację wydarzeń sportowych jako czynnik promocji gminy.

Ścieżka B:
Gospodarka odpadami: wyzwania środowiskowe i organizacyjne w samorządach.
Panel poświęcony jest jednemu z najbardziej praktycznych aspektów usług komunalnych – systemowi zbiórki i utylizacji odpadów. Samorządowcy oraz eksperci ds. ochrony środowiska przedyskutują aktualne problemy gospodarki odpadami: rosnące koszty odbioru i zagospodarowania śmieci, wymogi prawne dotyczące recyklingu, a także oczekiwania mieszkańców co do jakości usług. Przedstawione zostaną dane obrazujące skalę wyzwań. Paneliści zastanowią się, jak ograniczać te koszty (np. poprzez wspólne przetargi między gminami czy dofinansowania dla projektów samorządowych z zewnątrz) oraz jak zwiększać efektywność segregacji i redukcji odpadów u źródła. Omówione zostaną także dobre praktyki związane z edukacją ekologiczną mieszkańców, budową nowoczesnych PSZOK-ów, po inwestycje w instalacje przetwarzania odpadów i gospodarkę obiegu zamkniętego. Dyskusja posłuży wypracowaniu rekomendacji: jak sprostać coraz ostrzejszym normom środowiskowym, nie przerzucając całego ciężaru finansowego na mieszkańców.

16:15 – Zakończenie obrad (Dzień 1)

Podsumowanie pierwszego dnia konferencji.

19:00 – 21:00 – Uroczysta kolacja i gala wręczenia wyróżnień

Wieczorne spotkanie integracyjne dla uczestników konferencji w formie bankietu. Podczas gali odbędzie się ceremonia wręczenia wyróżnień dla samorządów i liderów lokalnych, którzy osiągnęli wybitne rezultaty (np. innowacyjne projekty, skuteczne zarządzanie czy działania na rzecz społeczności). Gala stanowi okazję do uhonorowania najlepszych praktyk oraz do mniej formalnych rozmów i nawiązania kontaktów między włodarzami JST a przedstawicielami biznesu i instytucji.

Wtorek, 10 lutego 2026

09:00 – 09:15 – Powitanie uczestników

09:15 – 10:45 – Panel plenarny: Samorząd w obliczu wojny – doświadczenia z Ukrainy i budowanie lokalnej odporności.

Wojna w Ukrainie i związany z nią kryzys humanitarny stały się ogromnym wyzwaniem także dla polskich samorządów. W panelu przedstawiciele samorządów oraz eksperci (m.in. przedstawiciele organizacji pomagających uchodźcom) będą dyskutować o tym, czy władze zdały egzamin w sytuacji nagłego napływu setek tysięcy uchodźców wojennych. Podzielą się doświadczeniami organizowania pomocy kryzysowej – od tworzenia centrów zakwaterowania i punktów recepcyjnych po zapewnienie usług edukacyjnych, opieki zdrowotnej i integracji dla gości z Ukrainy. Paneliści zastanowią się, czego nauczyła nas ta sytuacja oraz jak wzmocnić odporność lokalnych społeczności na wypadek przyszłych kryzysów (nie tylko konfliktów zbrojnych, ale i np. klęsk żywiołowych). Omówiona zostanie rola samorządów w systemie bezpieczeństwa państwa, współpraca z administracją rządową i organizacjami pozarządowymi w czasie kryzysu oraz znaczenie solidarności między regionami. Ważnym tematem będzie też długofalowa perspektywa: integracja uchodźców, wykorzystanie potencjału migracji dla lokalnych społeczności oraz udział polskich samorządów w odbudowie Ukrainy w przyszłości. Panel zostanie zwieńczony dyskusją nad sposobami wykorzystania doświadczeń wojennych do wzmocnienia przygotowania samorządów na inne nieprzewidywalne i wysokokonsekwencyjne zdarzenia — tzw. „czarne łabędzie”.

10:45 – 11:00 – Przerwa kawowa

11:00 – 12:30 – Panel plenarny: Czysta transformacja gospodarki a energia lokalna. Niezależność energetyczna samorządów.

W trakcie panelu zostaną omówione dobre praktyki w obszarze inwestycji w lokalne źródła OZE – rozwój fotowoltaiki, biogazowni i małych elektrowni wodnych, które w przyszłości mogą stanowić fundament niezależności energetycznej samorządów. Paneliści będą także dyskutować o zastosowaniu i roli technologii magazynów energii w kontekście zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego. Istotnym elementem panelu będzie omówienie modeli finansowania oraz potencjału współpracy z inwestorami prywatnymi, funduszami i spółdzielniami energetycznymi.
Dyskusje zwieńczą rekomendacje w zakresie zmniejszenia zużycia energii elektrycznej, takie jak: optymalizacje energetyczne, zarządzanie oświetleniem, kompensacja mocy biernej.

12:30 – 13:30 – Przerwa na lunch

13:30 – 14:45 – Panele równoległe (ścieżki tematyczne), blok III:

Ścieżka A:
Współpraca europejska miast: partnerstwa zagraniczne i projekty ponad granicami.
W dobie integracji europejskiej nawet mniejsze samorządy angażują się w inicjatywy międzynarodowe. Panel z udziałem włodarzy samorządów partnerskich i reprezentantów organizacji międzynarodowych skupi się na korzyściach płynących ze współpracy transgranicznej. Uczestnicy zaprezentują przykłady partnerstw miast (town twinning) i opowiedzą, jak przekładają się one na wymierne rezultaty – wymianę doświadczeń, realizację wspólnych projektów kulturalnych czy edukacyjnych, a także promocję gospodarczo-turystyczną. Paneliści podzielą się swoimi historiami: od długoletnich relacji z miastami z zachodniej Europy, po nowe inicjatywy w ramach Grupy Wyszehradzkiej czy Trójmorza. Ważnym wątkiem będzie korzystanie z funduszy UE – programów takich jak Erasmus+, Interreg czy Horyzont Europa – które umożliwiają finansowanie projektów miejskich (np. z zakresu ochrony środowiska, transportu, kultury) realizowanych we współpracy międzynarodowej. Dyskusja obejmie także rolę organizacji samorządowych, takich jak Komitet Regionów czy sieci miast (C40, Eurocities), w reprezentowaniu interesów gmin na forum europejskim. Prelegenci przekażą praktyczne wskazówki, jak rozpocząć i utrzymać owocną współpracę zagraniczną, aby czerpać z niej maksymalne korzyści dla lokalnej społeczności.

Ścieżka B:
Planowanie przestrzenne i polityka senioralna: miasta przyjazne mieszkańcom 60+.
Sesja będzie okazją do skonfrontowania zagadnień ładu przestrzennego z potrzebami starzejącej się populacji, co pozwoli wskazać kierunki projektowania miejscowości przyjaznych wszystkim pokoleniom. W dyskusji udział wezmą m.in. architekci miejscy, urbaniści oraz koordynatorzy polityki senioralnej z urzędów. Panel rozpocznie się od omówienia, jak tradycyjne planowanie przestrzenne musi ewoluować w obliczu zmian demograficznych: np. zapewnienia odpowiedniej dostępności usług (placówek opieki zdrowotnej, sklepów, komunikacji publicznej) dla osób mniej mobilnych czy tworzenia terenów rekreacyjnych dostosowanych do potrzeb seniorów. Prelegenci przedstawią koncepcję tzw. miast 8-80 – przyjaznych zarówno ośmiolatkom, jak i osiemdziesięciolatkom – oraz ideę „aging in place”, czyli starzenia się w miejscu zamieszkania dzięki usuwaniu barier architektonicznych i społecznych. Podane zostaną przykłady rozwiązań urbanistycznych sprzyjających seniorom: ławki i toalety publiczne w strategicznych punktach, chodniki bez krawężników, dobre oświetlenie ulic, a także mieszkania wspomagane czy osiedla multigeneracyjne. Paneliści podzielą się doświadczeniami z realizacji lokalnych programów dedykowanych seniorom, np. tworzenia centrów aktywności senioralnej w rewitalizowanych budynkach czy „zielonych siłowni” w parkach. Omówiony zostanie również aspekt bezpieczeństwa i opieki – jak poprzez odpowiednie zagospodarowanie przestrzeni (monitoring, przyjazne otoczenie) oraz sieć usług sąsiedzkich zapewnić osobom starszym komfort i integrację, zamiast izolacji. Celem panelu jest pokazanie, że rozważne planowanie przestrzenne może wspierać politykę senioralną, a troska o najstarszych mieszkańców przekłada się na wygodę i jakość życia całej społeczności lokalnej.

14:45 – 15:00 – Przerwa kawowa

15:00 – 16:00 – Turystyka lokalna jako czynnik rozwoju JST: trendy, strategie i inspiracje. Zapowiedź organizacji Forum Turystyki Lokalnej.

Panel poświęcony będzie kluczowym trendom kształtującym współczesną turystykę w Polsce. Omówione zostanie rosnące znaczenie zjawiska „coolcation”, w ramach którego umiarkowany klimat Polski staje się atutem przyciągającym turystów zagranicznych, zwłaszcza z krajów narażonych na ekstremalne upały.

Dyskusja obejmie również wzrost ruchu turystycznego, w tym rosnącą liczbę gości zagranicznych oraz dynamiczny rozwój turystyki biznesowej, umacniający pozycję Polski na europejskiej mapie wydarzeń MICE. Uczestnicy panelu przeanalizują także zmieniające się zwyczaje podróżnych: krótsze wyjazdy, wybór bliższych destynacji oraz wzrost znaczenia oferty dostępnej cenowo.

Istotną część rozmowy stanowić będą nowe preferencje turystów, obejmujące autentyczność, ekologiczne podejście i doświadczenia oparte na lokalności, a także rosnące zainteresowanie turystyką prozdrowotną i wellness. Zwrócona zostanie również uwaga na rozwój turystyki tematycznej i niszowej, która umożliwia regionom tworzenie wyspecjalizowanych, wyróżniających się produktów turystycznych.

Coolcation” – ucieczka przed upałem: Zmiany klimatu powodują, że latem coraz więcej turystów unika upalnych kierunków południowej Europy na rzecz chłodniejszych miejsc, m.in. w północnej Europie. Polska z umiarkowanymi temperaturami (latem ~15°C niższymi niż na południu Europy) staje się atrakcyjną alternatywą dla zagranicznych gości. Trend ten określany jest jako „coolcation”, a eksperci przewidują jego dalsze umacnianie. Już teraz obserwuje się zwiększone przyjazdy turystów z Niemiec, Skandynawii, a nawet z południa Europy do polskich kurortów – wybierają je ze względu na przyjemny klimat i brak ekstremalnych upałów.

Wzrost ruchu turystycznego i znaczenia zagranicznych gości: Według danych Eurostatu w 2024 roku Polskę odwiedziło 38,8 mln turystów, realizując 97,6 mln noclegów, z czego ponad 20% stanowili turyści zagraniczni. Polska odnotowała też rekordową dynamikę w turystyce biznesowej – w 2023 liczba organizowanych wydarzeń wzrosła o 51% (w porównaniu z 2022), co dało awans kraju na 17. miejsce świata w rankingu przemysłu spotkań ICCA. Sygnał jest jasny: kraj staje się ważnym graczem na turystycznej mapie Europy w obu segmentach (wypoczynkowym i MICE).

Powrót do poziomów sprzed pandemii i krótsze wyjazdy: Po latach pandemii nastąpiło odbicie – już końcówka 2023 wskazywała na powrót ruchu turystycznego
w Polsce do poziomów z 2019. Polscy turyści jednak nieco zmienili swoje zwyczaje: podróżują chętnie, ale na krócej (do 7 dni) i częściej wybierają bliższe kierunki oraz tańsze obiekty noclegowe. Wysoka inflacja nauczyła ich szukać oszczędności – stąd rosnąca popularność krótkich wypadów weekendowych, staycation (urlopów spędzanych blisko domu) oraz zamienników drogich zagranicznych wczasów.

Nowe preferencje: autentyczność, ekologia i lokalność: W 2024 roku na popularności zyskała turystyka doświadczalna – podróżni pragną czegoś więcej niż standardowy wypoczynek. Poszukują autentycznych przeżyć związanych z lokalną kulturą, historią i naturą odwiedzanego miejsca. Polscy turyści coraz chętniej odkrywają mniej znane zakątki kraju, mniejsze miejscowości z bogatą kulturą, unikając tłumów w najbardziej obleganych kurortach. Trendy na 2025 rok wyraźnie wskazały też na znaczenie turystyki ekologicznej (eko-turystyki) – podróż z poszanowaniem środowiska i lokalnej społeczności. Turystów przyciągają miejsca zaangażowane w zrównoważony rozwój, oferujące kontakt z naturą bez nadmiernej komercjalizacji

Zdrowie i wellness jako motyw podróży: Po stresujących latach pandemii turyści przykładają większą wagę do wypoczynku prozdrowotnego. Rosnącym segmentem jest turystyka zdrowotna i wellness – wyjazdy do uzdrowisk, SPA, na retreaty jogi i medytacji cieszą się dużym zainteresowaniem. Według globalnych prognoz (np. raportu trendów sieci Hilton) głównym powodem wyjazdów w 2024 będzie właśnie odpoczynek i regeneracja sił.

Turystyka tematyczna i „niszowa”: Popularność zdobywają wyjazdy ukierunkowane na konkretny motyw przewodni. Przykłady to m.in. turystyka kulinarna (podróże „za smakiem” – regionalne festiwale kuchni, warsztaty gotowania), turystyka przygodowa (aktywne wyprawy: kajaki, wspinaczka, surfing itp.) czy nawet turystyka serialowa (odwiedzanie miejsc znanych z popularnych seriali i filmów). Tego typu wyspecjalizowane aktywności stają się dla części turystów głównym celem wyjazdu, co stwarza szansę przyciągnięcia ich do miejsc oferujących takie unikalne przeżycia.

16:30 – 17:00 – Podsumowanie i zakończenie konferencji